H ΕΕ χρηματοδοτεί ένα ερευνητικό Οργουελιανoού τύπου project με χρήση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης που (μέσα από την παρακολούθηση της επικοινωνίας στο διαδίκτυο) θα ανιχνεύει πιθανές απειλές και κινδύνους "αντικανονικής συμπεριφοράς". Το έργο ονομάζεται “Project Indect”, (http://www.indect-project.eu/), έχει 5-ετή διάρκεια και προϋπολογισμό που ξεπερνά τα 10 εκ. λίρες. Παρόμοια προγράμματα χρηματοδοτούνται για την ανίχνευση τέτοιων κινδύνων με εικόνες από κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης (CCTV).
Ένα πενταετές ερευνητικό πρόγραμμα, αποκαλούμενο “Project Indect”, στοχεύει στο να αναπτύξει προγράμματα υπολογιστών που θα ενεργούν ως “πράκτορες” για να ελέγχουν και να επεξεργάζονται τις πληροφορίες από τους ιστοχώρους, τα φόρουμ συζήτησης, τους servers αρχείων, τα διομότιμα (peer-to-peer) δίκτυα και ακόμη και τους μεμονωμένους υπολογιστές.
Στους κύριους στόχους του προγράμματος περιλαμβάνεται η “αυτόματη ανίχνευση απειλών και αντικανονικής συμπεριφοράς ή βίας/παράβασης”.
Το Project Indect, που έλαβε σχεδόν 10 εκατομμύρια λίρες χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, περιλαμβάνει τη συνδρομή της Αστυνομικής Υπηρεσίας της Βόρειας Ιρλανδίας (Police Service of Northern Ireland - PSNI) και επιστημόνων εξειδικευμένων στους Η/Υ από το πανεπιστήμιο York University, επιπλέον των συναδέλφων τους από εννέα άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η Shami Chakrabarti, (φωτο), συντονίστρια της ομάδας για τα ανθρώπινα δικαιώματα ‘Liberty’, περιέγραψε την εισαγωγή τέτοιων τεχνικών μαζικής επιτήρησης ως ένα “δυσοίωνο βήμα” για οποιαδήποτε χώρα, προσθέτοντας ότι “προκάλεσε πολύ θετική ανταπόκριση” σε Ευρωπαϊκή κλίμακα.
Η έρευνα Indect, που άρχισε εφέτος, έρχεται καθώς η ΕΕ ανοίγεται δυναμικά στο πεδίο της επέκτασης του ρόλου της στην μάχη κατά του εγκλήματος, της τρομοκρατίας και της διαχείρισης της μετανάστευσης, αυξάνοντας τον προϋπολογισμό της σε αυτά τα αντικείμενα κατά 13.5%, φτάνοντας σχεδόν στα 900 εκατομμύρια λίρες.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναζητά ένα “κοινό τρόπο σκέψης” για την επιβολή του νόμου σε ολόκληρη την ΕΕ και για την εκπαίδευση του ενός τρίτου των αστυνομικών -περισσότερων από 50.000 στο Ηνωμένο Βασίλειο μόνο- στις ευρωπαϊκές υποθέσεις μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.
Σύμφωνα με την ομάδα σκέψης (think tank) ‘Ανοικτή Ευρώπη’ (Open Europe), η αυξημένη έμφαση στη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών σημαίνει ότι οι Ευρωπαϊκές αστυνομικές δυνάμεις είναι πιθανό να αποκτήσουν πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες που τηρεί η βρετανική αστυνομία, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανικής Βάσης Δεδομένων DNA. Το Open Europe αναμένει επίσης ότι ο αριθμός βρετανών πολιτών που θα εκδίδονται από το αμφισβητούμενο ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης, θα τριπλασιαστεί.
Ο Stephen Booth, (φωτο), αναλυτής του Open Europe που έχει βοηθήσει στη σύνταξη ενός φακέλου για την ατζέντα για την Ευρωπαϊκή δικαιοσύνη, είπε ότι αυτές οι εξελίξεις και τα προγράμματα όπως το Indect, ήχησαν "Οργουελιανά" και ήγειραν σοβαρά ζητήματα για την προσωπική ελευθερία.
"Όλα αυτά για μένα, είναι πολύ τρομακτικά. Αυτά τα προγράμματα θα οδηγήσουν σε μια τεράστια εισβολή στην ιδιωτική ζωή και οι πολίτες πρέπει να αναρωτηθούν εάν η ΕΕ πρέπει να ξοδεύει τους φόρους τους σε αυτά," είπε.
“Η ΕΕ στερείται ικανοποιητικών ελέγχων και δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία ότι ρωτήθηκε ποτέ κανείς “ αν όλα αυτά αποσκοπούν προς το συμφέρον των πολιτών μας;”
Η κ. Chakrabarti είπε: “Το να φακελώνεις ολόκληρους πληθυσμούς αντί να ελέγχεις μεμονωμένους υπόπτους είναι ένα δυσοίωνο βήμα σε οποιαδήποτε κοινωνία. Είναι αρκετά επικίνδυνο σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε πανευρωπαϊκή κλίμακα, καθώς φαίνεται ότι η ιδέα αυτή γίνεται δεκτή με θετικά αισθήματα”.
Σύμφωνα με τον επίσημο ιστοχώρο για το πρόγραμμα Indect, που άρχισε εφέτος, οι κύριοι στόχοι του περιλαμβάνουν “την ανάπτυξη μιας πλατφόρμας για την καταχώριση και την ανταλλαγή λειτουργικών δεδομένων, την καταγραφή πληροφοριών μορφής πολυμέσων (ήχος, εικόνα, κλπ), την ‘ευφυή’ επεξεργασία όλων των πληροφοριών και την αυτόματη ανίχνευση των απειλών και την αναγνώριση αντικανονικών συμπεριφορών ή περιπτώσεων βίας (παράβασης)”.
Μιλά για “την σύσταση ‘πρακτόρων’ επιφορτισμένων με το συνεχή και αυτόματο έλεγχο των δημόσιων πηγών όπως: ιστοχώροι, φόρουμ συζήτησης, ομάδες usenet groups, servers αρχείων, p2p [διομότιμα] δίκτυα καθώς επίσης και μεμονωμένους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, χτίζοντας ένα -βασισμένο Διαδίκτυο- σύστημα συλλογής πληροφοριών, τόσο ενεργό όσο και παθητικό.”
Ο ιστοχώρος του τμήματος Η/Υ του York University, αναφέρει λεπτομερώς πως ο στόχος του είναι να αναπτύξει “υπολογιστικές γλωσσολογικές τεχνικές για τη συλλογή πληροφοριών και την εκμάθηση από το διαδίκτυο.”
“Θέλουμε να εστιάσουμε στις νέες τεχνικές για την επαγωγή των λεκτικών εννοιών, την ανάλυση των λεκτικών οντοτήτων, την εις βάθος σχεσιακή τους ανάλυση, την ανάλυση της κοινωνικής δικτύωσης [και] την ανάλυση του συναισθήματος,” λέει.
Ένα ξεχωριστό ερευνητικό πρόγραμμα χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ, που αποκαλείται “Adabts - Automatic Detection of Abnormal Behaviour and Threats in crowded Spaces” (Αυτόματη Ανίχνευση Αντικανονικής Συμπεριφοράς και Απειλών σε Χώρους πολυπληθών συγκεντρώσεων) έχει λάβει επιχορήγηση σχεδόν 3 εκατομμυρίων λίρων.
Το πρόγραμμα αυτό έχει έδρα τη Σουηδία αλλά στους συνεργάτες περιλαμβάνονται το βρετανικό Υπουργείο Εσωτερικών και η βιομηχανία οπλικών συστημάτων και συστημάτων ασφαλείας BAE Systems.
Επιδίωξή του είναι να αναπτύξει τα πρότυπα “ύποπτης συμπεριφοράς” έτσι ώστε αυτά μπορούν να ανιχνευθούν αυτόματα χρησιμοποιώντας CCTV και άλλες μεθόδους επιτήρησης. Το σύστημα θα μπορούσε να αναλύει τον τόνο της φωνής των ανθρώπων, τον τρόπο που κινούνται και να ανιχνεύουν (και να ακολουθούν) τα άτομα μέσα στα πλήθη.
Ο συντονιστής προγράμματος ο Δρ Jorgen Ahlberg, της σουηδικής αντιπροσωπείας αμυντικής έρευνας, είπε ότι αυτό θα βοηθούσε απλά στην ειδοποίηση των χειριστών CCTV πότε το πρόβλημα θα άρχιζε.
“Οι άνθρωποι συνήθως δεν ξεκινούν να παλεύουν από τη μια στιγμή στην άλλη,” είπε. “Αρχίζουν με το να λογομαχούν και να σπρώχνουν ο ένας τον άλλο. Δεν πρόκειται για ένα, “A!, σπρώχνεστε, άρα συλλαμβάνεστε” αλλά για να προειδοποίηση κάποιου χειριστή ότι κάτι διαδραματίζεται.”
“Εάν πρόκειται για ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο θα μπορούσες να στείλεις ένα φύλακα ασφαλείας στην εγγύς περιοχή και ίσως να αποφευγόταν κάποιο επεισόδιο.”
Το Open Europe θεωρεί ότι οι πληροφορίες που συλλέγονται από το Indect και άλλα τέτοια συστήματα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από ένα –όχι ευρέως γνωστό- σώμα, το Joint Situation Centre της ΕΕ (SitCen), το οποίο, όπως λέει το Open Europe, είναι “ουσιαστικά η αρχή μιας μυστικής υπηρεσίας της ΕΕ.”
Οι κριτικοί έχουν πει ότι θα μπορούσε να εξελιχθεί στη “CIA της Ευρώπης”.
Ο φάκελος λέει: “Το Joint Situation Centre της ΕΕ (SitCen) ιδρύθηκε αρχικά προκειμένου να ελεγχθούν και να αξιολογηθούν τα παγκόσμια γεγονότα και καταστάσεις σε εικοσιτετράωρη βάση με μια εστίαση στις πιθανές περιοχές κρίσεων, την τρομοκρατία και τον πολλαπλασιασμό όπλων μαζικής καταστροφής.
“Εντούτοις, από το 2005, το SitCen έχει χρησιμοποιηθεί για να μοιραστεί τις πληροφορίες αντιτρομοκρατίας.
“Ένας διευρυνόμενος ρόλος για το SitCen πρέπει να δημιουργεί ανησυχία δεδομένου ότι η υπηρεσία καλύπτεται από τόσο μεγάλη μυστικότητα.
“Η επέκταση αυτού που είναι ουσιαστικά η αρχή μιας μυστικής υπηρεσίας της ΕΕ εγείρει θεμελιώδη ερωτήματα της πολιτικής επιτήρησης στα κράτη μέλη.”
Ο επιθεωρητής Gerry Murray, του PSNI, είπε ότι ο κύριος ρόλος αυτής της δύναμης είναι να εξετάσει εάν το σύστημα, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε εθνικό ή σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο για την αστυνομία.
“Ένα μεγάλο μέρος του ζητήματος είναι πολύ ακαδημαϊκό και επιστημονικής φύσης [προς το παρόν]. Οι προϋπολογισμοί μας συρρικνώνονται, οι ανθρώπινοι πόροι μας συρρικνώνονται και ψάχνουμε την τεχνολογίες πληροφορικής που θα μας βοηθήσουν σε έναν ορίζοντα πενταετίας στη μείωση του εγκλήματος και την καταπολέμηση των εγκληματικών συμμοριών," είπε.
"Μέσα σε αυτό το Project Indect υπάρχει ένα ηθικό θέμα που θα εξεταστεί: αν είναι επιτρεπτό στο πλαίσιο της νομοθεσίας της χώρας, ποιος μπορεί να το χρησιμοποιήσει, ποιος μπορεί να το επιτηρεί και αν είναι συμβατό με τα ανθρώπινα δικαιώματα."
