Το κείμενο που ακολουθεί είναι μια βιβλιοπαρουσίαση από κάποιο από τους πολλούς καθολικούς κόμβους με κριτική τοποθέτηση προς το σημερινό Βατικανό και που αντιτιίθενται στην ιστορική συμφιλίωση.
Εβραϊκά Πάσχα αίματος αναφέρονται από έναν εβραΐο μελετητή
Marian Τ. Horvat, Ph.D.
Όταν άκουσα ότι ένας σεβαστός εβραΐος μελετητής είχε γράψει ένα βιβλίο βεβαιώνοντας τις τελετουργικές δολοφονίες των χριστιανόπουλων από τους Εβραίους, θέλησα να το διαβάσω. Μια αγγελία ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έλαβα ανάγγελε ότι ο ιταλικός εκδοτικός οίκος Il Mulino έκδιδε τη νέα εργασία του καθ. Ariel Toaff, Εβραϊκό Πάσχα αίματος: Οι Εβραίοι της Ευρώπης και οι τελετουργικές ανθρωποκτονίες (Pasque de Sangue), (1) στις αρχές Φεβρουαρίου του 2007,
Το αμφισβητούμενο βιβλίο του Toaff απεικονίζει τη θυσία του Αβραάμ στο εξώφυλλό του
Ο Ariel Toaff είναι καθηγητής στο πανεπιστήμιο Bar-Ilan στο Ισραήλ που έγινε διάσημος με τη μελέτη του μεσαιωνικού Εβραϊσμού. (2) Συμβαίνει επίσης να είναι ο γιός του Elio Toaff, του προηγούμενου αρχιραββίνου της Ρώμης.
Ότι ένας τέτοιος ιστορικός κατεδείκνυε ότι οι σταυρώσεις των καθολικών παιδιών στην πραγματικότητα εμφανίστηκαν στις εβραϊκές κοινότητες των Ασκενάζι στη μεσαιωνική περίοδο ήταν μεγάλες ειδήσεις. Περαιτέρω, βάσισε τα συμπεράσματά του στο καλό μέρος στα αρχεία της δίκης της διάσημης περίπτωσης του Άγιου Σιμωνάκου του Τρέντο (St. Simon of Trent), τα οποία είχε βρεί αντάξια της πίστης. Περισσότερες μεγάλες ειδήσεις, ειδικά αφού μετά από το ΙΙ Συμβούλιο του Βατικανού, το Βατικανό εξέτασε τα ίδια αρχεία, αποφάσισαν ότι ήταν αναξιόπιστα, και διέκοψαν τη δημοφιλή λατρεία του Άγιου Σιμωνάκου.
Έσωσα τη σελίδα, αποφασισμένη να αγοράσω ένα αντίγραφο του βιβλίου για ανασκόπηση μετά από την κυκλοφορία του. Μερικούς μήνες αργότερα, όταν έφτασα τελικά για να κάνω την αγορά έμαθα ότι το Εβραϊκό Πάσχα αίματος είχε ξεσηκώσει μια τιτανιαία θύελλα στους εβραϊκούς και ακαδημαϊκούς κύκλους. Το βιβλίο ξεπούλησε τα 3.000 αντίγραφά του τη πρώτη εβδομάδα, και έπειτα αποσύρθηκε από το συγγραφέα του από την αγορά, για να μην επιστρέψει ποτέ.
Διαμάχη και πίεση
Η διαμάχη τέθηκε σε κίνηση στις 6 Φεβρουαρίου, δύο ημέρες πριν από την επίσημη κυκλοφορία του βιβλίου, όταν το Ιταλικό περιοδικό (Μάλλον την εφημερίδα εννοεί–ΣτΜ) Corriere della Sera έκανε μια ανασκόπηση έγκρισης από το Sergio Luzzatto, καθηγητής της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας στο πανεπιστήμιο του Τορίνου. Το κομμάτι γράφτηκε υπό τον εκφραστικό τίτλο: “Η Αποκάλυψη ανατροπής του Toaff Ariel: Ο μύθος της ανθρώπινης θυσίας δεν είναι μόνο ένα αντισημιτικό ψέμα.”
Σύμφωνα με τον Luzzatto, το θαρραλέο “βιβλίο του Toaff ” υποστηρίζει ότι μερικά χριστιανικά παιδιά, “ή ίσως ακόμη και πολλά,” σκοτώθηκαν από τους Ασκενάζι Εβραίους μεταξύ του 1100 και 1500. Επιπλέον, ο Toaff περιέγραψε το άζυμο ψωμί που ψήθηκε με το ξηρό αίμα, που λήφθηκε ενδεχομένως από τα δολοφονημένα καθολικά παιδιά. Ο Toaff επίσης βεβαίωσε ότι η κατηγορία ενάντια στους Εβραίους του Τρέντο στην περίπτωση της δολοφονίας του Άγιου Σιμωνάκου του Τρέντο “να είναι αληθινή.” (3)
Εκείνη η ανασκόπηση αύξησε αρκετά το σάλο. Υπήρξε μια άμεση απάντηση από τον ραβίνο Toaff πατέρα του καθηγητή και 12 άλλους ανώτερους ραβίνους της Ιταλίας. Εξέδωσαν μια κοινή δήλωση που καταδικάζει το βιβλίο και που αρνείται τη χρήση του ανθρώπινου αίματος για τελετουργικούς λόγους, δηλώνοντας ότι το μόνο αίμα που έτρεξε σε οποιονδήποτε από τους προηγούμενους αιώνες ήταν “αυτό πολλών αθώων Εβραίων.” (4)
Ο Καρδινάλιος Rogger ακολουθεί τη μόδα και καταδικάζει τον Toaff
Στο Ισραήλ, τα μέλη της Κνεσσέτ πίεσαν τις νομικές αρχές να οδηγήσουν στο δικαστήριο τον καθ. Toaff για το βιβλίο του Εβραϊκά Πάσχα αίματος. Η βουλευτής Μαρίνα Solodkin πρότεινε αστικές αγωγές εναντίον του για την καταστροφή της “ιστορικής αλήθειας και της φήμης του εβραϊκού λαού.” (5)
Ο Abraham Foxman, πρόεδρος της αντι-δυσφημηστικής Λίγκας (ADL), έκανε αμέσως μια δημόσια δήλωση που ονομάζει ολόκληρη τη διατριβή γελοία. “Είναι απίστευτο ότι οποιοσδήποτε, πολύ λιγότερο ένας ισραηλινός ιστορικός, θα έδινε νομιμότητα στην αβάσιμη κατηγορία του αίματος,” δήλωσε. (6)
Καθολικοί μελετητές, όπως ο καρδινάλιος Ignio Rogger, ο ιστορικός της εκκλησίας που ηγήθηκε της έρευνας στη δεκαετία του ’60 στην περίπτωση του Άγιου Σιμωνάκου του Τρέντο, πήγε με τους ισχυρούς καταδικάζοντας την έρευνα του Toaff. Ο Rogger είπε ότι ο Toaff δεν είχε παρουσιάσει οποιαδήποτε νέα έγγραφα και ότι έδωσε πίστη στις ομολογίες που εξήχθησαν κάτω από βασανιστήρια επομένως η διατριβή του Toaff ήταν μη αποδεκτή. Στην πραγματικότητα, ούτε ένας ιστορικός τόλμησε να έλθει για υπεράσπισή του. (7)
Στην αρχή, το πανεπιστήμιο Bar-Ilan παρέμεινε ήρεμο, καλώντας τον καθ. Toaff για να ζητήσει τις εξηγήσεις σχετικά με την έρευνά του. Αλλά καθώς το πογκρόμ ενάντια στον εβραίο καθηγητή κλιμακώθηκε γρήγορα, οι πανεπιστημιακοί ηγέτες εξέδωσαν μια καταδίκη ενάντια “σε οποιαδήποτε προσπάθεια να δικαιολογηθούν οι φοβερές ανθρωποθυσίες ενάντια στον εβραϊκό λαό.” Η σταδιοδρομία του καθ. Toaff ήταν μεταξύ ζωής και θανάτου.
Πρέπει να ειπωθεί ότι στην αρχή της επίθεσης, ο Toaff που στάθηκε αποφασιστικά πίσω από την έρευνά του, επιμένοντας ότι υπήρξε πραγματική βάση για μερικές από τις μεσαιωνικές κατηγορίες αίματος ενάντια στους Εβραίους. “Δεν θα σταματήσω την αφοσίωσή μου στην αλήθεια και την ακαδημαϊκή ελευθερία ακόμα κι αν ο κόσμος με σταυρώσει,” δήλωσε εντυπωσιακά. (8)
Αλλά η αντίστασή του δεν άντεξε πολύ. Κάτω από τέτοιο ισχυρό, διαδεδομένο εξαναγκασμό, μια εβδομάδα μετά από τη δημοσίευση του Εβραϊκά Πάσχα αίματος, ο Toaff δημοσίευσε μια πλήρη συγγνώμη, σταμάτησε τη διανομή του βιβλίου του, και υποσχέθηκε να ξαναγράψει τα προβληματικά μέρη. Για να κατευνάσει τις αόρατες δυνάμεις, ανήγγειλε ότι όλα τα κέρδη από την πώλησή του θα δίνονταν στην αντι-δυσφημηστική Λίγκα.
Η περίπτωση του Άγιου Σιμωνάκου της Τρεντ
Σύμφωνα με τις ανασκοπήσεις που διάβασα, αυτό που ο Toaff ανακάλυψε ήταν ότι οι δογματικοί Ασκενάζι Εβραίοι πραγματικά έκλεβαν και σταύρωναν τα καθολικά παιδιά, λαμβάνοντας το αίμα τους και χρησιμοποιόντας το για τα θρησκευτικά τελετουργικά, ειδικά το Εβραϊκό Πάσχα. (9)
Ειδικότερα, Ο Toaff εξέτασε την περίπτωση του Άγιου Σιμωνάκου της Τρεντ, ένα δυάχρονο αγόρι από την ιταλική πόλη Τρέντο που απήχθη από τους Ασκενάζι Εβραίους από το σπίτι του την παραμονή του Πάσχα του 1475. Δολοφονήθηκε, το σώμα του ακρωτηριάστηκε και σταυρώθηκε με το κεφάλι κάτω. Οι δολοφόνοι συλλήφθηκαν, ομολόγησαν και βρέθηκαν ένοχοι από τον επίσκοπο Hinderbach του Τρέντο. Πενήντα έτη αργότερα, ο παπάς Σίξτος IV συγκέντρωσε την επιτροπή έξι καρδιναλίων που προεδρεύθηκαν από το καλύτερο νομικό μυαλό εκείνου του χρόνου για μια αναψηλάφηση, και αυτό το δικαστήριο βρήκε επίσης τους δολοφόνους ένοχους. Τα αρχεία της δίκης επέζησαν για αιώνες.
Ξυλόγλυπτο από το επισκοπικό μουσείο του Τρέντο που αναπαριστά μια ομάδα Εβραίων που υποβάλλουν σε βασανιστήρια τον Αγ. Σιμωνάκο του Τρέντο
Η λατρεία του Αγ. Σιμωνέτου εγκρίθηκε το 1588 από τον παπά Σίχτο IV, και κάθε έτος η πόλη Τρεντο γιόρταζε την γιορτή του με πομπή και περιφορές και σαλπίσματα – μέχρι το 1965. Εκείνο το έτος, για να ενθαρρύνει καλύτερες σχέσεις με τους Εβραίους μετά από το Βατικανό ΙΙ, ο Παύλος ο VI διέταξε την υπόθεση του Τρεντο να επανεξεταστεί, και αποφάσισε ότι οι ομολογίες των δολοφόνων ήταν απαράδεκτες επειδή λήφθηκαν κάτω από βασανιστήρια. Ένα διάταγμα απαγόρευσε τη λατρεία του Αγ. Σιμωνέτου. Η λατρεία του διακόπηκε και απαγορεύθηκε, και τα λείψανα του παιδιού απομακρύθηκαν και κρύφτηκαν για να αποφύγουν την επανάληψη των προσκυνημάτων.
Στην έρευνά του, ο Δρ Ariel Toaff έκανε μια λεπτομερή εξέταση εκείνων των αρχείων του δικαστηρίου που διατηρήθηκαν στην Τρέντ. Η ανακάλυψή του ήταν ότι οι ομολογίες των δολοφόνων περιείχαν το υλικό που δεν θα μπορούσε να είναι γνωστό στους Ιταλούς κληρικούς ή την αστυνομία. Οι μυστικές ιεροτελεστίες που έγιναν από τη κοινότητα Ασκενάζι, που δεν θα μπορούσαν να έχουν μαθευτεί από τους δικαστές, αναπαρήχθηκε πιστά στις ομολογίες. Ο Toaff είπε στην Haaretz News: “Διαπίστωσα ότι υπήρξαν δηλώσεις και μέρη της κατάθεσης που δεν ήταν μέρος του χριστιανικού πολιτισμού των δικαστών, και δεν θα μπορούσαν να έχουν εφευρεθεί ή να έχουν προστεθεί από αυτούς.” (10)
Τέτοια στοιχεία θα φαίνονταν να αξίζουν τουλάχιστον μια δίκαιη ανάγνωση. Κάποιος θα ανάμενε ότι το Βατικανό ειδικότερα θα χαιρέτιζε την επιβεβαίωση από έναν εβραίο μελετητή των προηγούμενων συμπερασμάτων των εκκλησιαστικών αρχών στις ακροάσεις του δικαστηρίου της Τrent. Αλλά δυστυχώς, καμία ακρόαση ή υποδοχή δεν ήταν προσεχής. Ο Toaff ανακάλυψε πολλές περιπτώσεις αιματηρών θυσιών που συνδέθηκαν με τον ακρωτηριασμό των παιδιών, το αποστράγγισμα του αίματος τους και το ψήσιμό του σε Matzo (άζυμο ψωμί Εβραϊκού Πάσχα). Η πλημμύρα των κατηγοριών αίματος στο νότιο Τύρολο και το ανώτερο Βένετο στο τέλος του 15ου αιώνα, στηρίχτηκε στα γεγονότα, σύμφωνα με την έρευνα του Toaff. Ένας άλλος εβραΐος μελετητής, ο Κέννεθ Στόου (Kenneth Stow), παρέχει αυτήν την περίληψη των διάφορων κεφαλαίων του αιματηρού Εβραϊκού Πάσχα:
“Συζητήσεις της αρνητικότητας των Εβραίων που εκφράζονται για το χριστιανισμό κατά τη διάρκεια των φεστιβάλ του Purim και του Εβραϊκού Πάσχα και η διάκριση των εικόνων αίματος ειδικά στα τελετουργικά του Εβραϊκού Πάσχα (τα κεφάλαια 10 και 11) ακολουθούνται από τις λέξεις στο κεφάλαιο 12, οι οποίες λένε “η χρήση του αίματος των χριστιανών παιδιών στον εορτασμό του Εβραϊκού Πάσχα πλαισιώθηκε προφανώς από ακριβείς κανόνες, ή τουλάχιστον αυτό είναι εκείνο που η κατάθεση στη δίκη του Τρέντο δείχνει.” (11)
Αυτό που καταδεικνύει βεβαίως η μελέτη του Toaff είναι ότι ο ανταγωνισμός καθολικών-εβραίων του Μεσαίωνα δεν ήταν μια μονόπλευρη προκατάληψη εκ μέρους των Καθολικών, όπως παρουσιάζεται γενικά σήμερα. Αλλά οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με αυτό το θέμα ή τη γενική διατριβή των Εβραίκών Πάσχα αίματος – ότι οι Εβραίοι σταύρωναν τα χριστιανόπουλα και χρησιμοποιούσαν το αίμα τους ιεροτελετουργικά – ήταν συνοπτικά κλειστή προτού να μπορέσει να αρχίσει.
Καμία αντίρρηση δεν επιτρέπεται
Ο Toaff αναγκάστηκε να αποσύρει το βιβλίο του
Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι οι ισχυρότερες αντιρρήσεις για τα Εβραικά Πάσχα αίματος προήλθαν από εκείνους που προφανώς δεν διάβασαν ποτέ το βιβλίο. Ο “συλλογισμός” ήταν αυτός: Εάν είναι ενάντια στους Εβραίους, είναι λανθασμένο, και αυτό είν’όλο.”
Είμαστε απλά αναγκασμένοι να απομακρύνουμε ως αντισημιτικό παραλήρημα οποιαδήποτε επιχειρηματολογία, ακόμη και στοιχεία που παρουσιάζονται από έναν σοβαρό εβραΐο μελετητή, τα οποία θα υποστήριζαν ότι οι Καθολικοί θα μπορούσαν να είναι δικαιολογημένοι για τους ισχυρισμούς τους ότι οι Εβραίοι στο Μεσαίωνα εξασκούσαν ανθρωποθυσίες, Καμπαλιστική μαύρη μαγεία, και σταυρώσεις παιδιών.
Σε γενικές γραμμές, θεωρώ την κατάθεση και την έρευνα του Toaff εμβριθή, τίμια και αυθεντική. Θεωρώ ότι η τεράστια ψυχολογική πίεση στην οποία υποβλήθηκε που τον ανάγκασε να αποσύρει το βιβλίο του από την κυκλοφορία και να ζητήσει συγγνώμη είναι ισοδύναμη με τα φυσικά βασανιστήρια. Καθένας με λίγη εμπειρία από νομικά ξέρει ότι μια συγγνώμη όπως του Toaff, που γίνεται διά τέτοιας βίαιας και καθολικής πίεσης, είναι άνευ αξίας. Επομένως, δεν θεωρώ τη συγγνώμη του ως εμβριθή άρνηση της μακροχρόνιας έρευνάς του, και κρίνω τους ισχυρισμούς στο βιβλίο του πολύτιμους.
Είναι κρίμα που το βιβλίο δεν είναι πλέον διαθέσιμο. Εάν οποιοιδήποτε από τους αναγνώστες μου το έχουν και θα έκαναν ένα αντίγραφο και μου το έστελναν, θα επιθυμούσα να κάνω μια πολύ λεπτομερή ανασκόπηση των επιχειρημάτων του.
1. Pasque di sangue, ebrei d’Europa e omicidi rituali (Bologna: Il Mulino, 2007), 325 pp.
2. His works include The Jews in Medieval Umbria (1979), and The Jews in Umbria (3 vols., 1993-4), and Love, Work and Death: Jewish Life in Medieval Umbria, (1998). Toaff is the acknowledged master of the social history of Umbrian Jewry.
3. “Scholar Pulls Book Revisiting Blood Libel,” February 26, 2007, The Jewish Daily Forward online)
4. Arutz Sheva Israel National News online, June 14, 2007)
5. “MKs seek to try Prof. Toaff over claims in blood libel book,” Haaretz.com online, February 27, 2007.
6. “Scholar Pulls Book Revisiting Blood Libel,” op. cit.
7. “Bar-Ilan prof defiant on blood libel book `even if crucified,’” Haaretz.com online, February 28, 2007
8. Ibid.
9. From the book review of Kenneth Stow, Prof. Emeritus of Jewish History at Un. Of Haifa: “To begin with, the thesis of Pasque di sange is unambiguous: Jews crucified Christian children and used their blood ritually. The author’s disclaimers … are unpersuasive.” Storicamente website
10. “Scholar Pulls Book Revisiting Blood Libel,” op. cit.
11. Kenneth Stow, “Blood Libel: A Book Full of Sound and Fury,” Storicamente website. Stow vehemently opposes Toaff’s work, his chief argument being that Toaff trusts too much in the words of Catholic chroniclers and court notaries.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου